400 Yıllık 'Pıra Belek' Barışla Yeniden Doğdu

1927 -1930 yılları arasında Ağrı İsyanı’nda önemli bir geçiş noktası olarak kullanılan tarihi Pıra Belek Köprüsü, 85 yıl sonra Çözüm Süreci ile birlikte onarıldı. 1673 yılında yapılan köprünün yeniden imarı bölge halkını sevindirdi. Tarihe, “Ağrı isyanları” olarak geçen ve 1928’de ‘Ağrı Kürt Cumhuriyeti’ bayrağının dikildiği Ağrı dağı eteğindeki Alaca Köprü (Pıra Belek) yıkılmaktan son anda kurtarıldı. Ağrı isyanının lideri Bıroyo Heski Telli ile o dönemki Türk askeri yetkililerinin sulh görüşmeleri için buluştukları köprünün onarılması, vatandaşlar tarafından büyük sevinçle karşılandı. Köylüler, “Barışın geldiğini asıl şimdi anladık. İsyanın sembolü köprüyü yıkımdan kurtaran ve onaran devletin samimiyetine inanıyoruz” dedi. Star, 1926-1930 tarihleri arasında yaşanan büyük Ağrı dağı isyanının beşiği olan ve Abdullah Öcalan’ın PKK’yı kurduğu ilk günlerde toplantılar yaptığı köylere giderek halkın çözüm sürecine bakışını ve bölgede yaşanan değişimleri gözlemledi. 9 aydır yaşanan barış ortamından büyük memnuniyet duyan köylüler için en büyük armağan tarihi Alaca Köprü’nün onarımı olmuş. Ağrı İsyanı’nın lideri Bıroyo Heski Telli ile o dönemki Türk askeri yetkililerinin sulh görüşmeleri için buluştukları köprünün onarılması vatandaşlar tarafından büyük sevinçle karşılandı. Köylüler, “Barışın geldiğini asıl şimdi anladık. İsyanın sembolü köprüyü yıkımdan kurtaran ve onaran devletin samimiyetine inanıyoruz” dediler. Artık Çözüm Köprüsü Kürtçe adı ‘Pıra Belek’ olan Alaca Köprü, Bazıd Miri Mir Mıhammed Pır Bela tarafından İshakpaşa Sarayı’nın siyah taşlarınının bulunduğu Örtülü taş ocaklarından getirtilerek yapılmıştı. 1673 yılında imar edilen köprünün mimarı ise o zamanki sazlık içinde bulunan Sarısu deresi üzerindeki İshakpaşa Sarayı’nın da mimarı idi. Köprünün çevresindeki sazlık kamışlarından Kürt yazar Ahmedi Hani’nin divit kalem yaptığı ve köprünün üstünde oturarak şiir yazdığı anlatılır. Tarihi olayların tanığı oldu Tarihi köprünün yanı başında Cumhuriyet döneminde askeri karakol bulunduğu ve Ağrı isyanının lideri Bıroyo Heski Telli ve İhsan Nuri Paşa’nın bu karakolda Türk askeri yetkilileriyle görüştüğü biliniyor. O dönem Ağrı Dağı eteğine bakan ayağında Kürt bayrağı olan ve karşı ayağında da Türk bayrağının olduğu anlatılan köprüde, isyanın liderlerinden İhsan Nuri Paşa’nın İran tarafından rehin alınan eşi Yaşar Hanımın, Türk askeri yetkilileri tarafından bu köprüde kendisine teslim edildiği dile getirilir. Süreç başlamasa tamamen yıkılırdı Uzun yıllar boyunca bakımı yapılamayan ve yıkımla yüz yüze kalan tarihi Alaca Köprüsü için köylülerin yetkili yerlere başvurdukları ancak gerekli ilginin gösterilmediği belirtildi. Son olarak Ağrı Valiliği bünyesindeki Doğubayazıt İlçe Kültür Müdürlüğü girişimiyle Erzurum Karayolları 12. Bölge Müdürlüğü’nün açtığı ihale sonucu köprü tarihi dokusuna uygun şekilde yaptırıldı. 2012’de ihale edilen ve 5 gün önce yapımı tamamlanan köprü 1 milyon 750 TL’ye maloldu. Altından suların aktığı tarihi köprünün onarılmasını büyük sevinçle karşılayan köylüler, “Barış süreciyle beraber köprümüz onarıldı. Eğer bu çatışmasızlık ortamı olmasaydı köprü kaderine terk edilecek ve yıkılıp gidecekti” dedi. Çocuklarımız artık korkmuyor Alaca Köprüsü’nün bağlı olduğu ve Ağrı isyanlarının merkezi olan Çiftlik Köyü’nden Rabia Erselik, barış süreciyle beraber askerde olan oğlunun çok rahat bir askerlik geçirdiğini söyledi. Erselik, “Hükümet askerlik süresini de kısalttı, yakında oğluma kavuşacağım. Diyarbakır’da askerlik yapan oğlumla telefonla konuştuğumuzda ‘anne buralar çok sakin çatışma yok, çok memnunuz’ diyor. Alllah hükümetten razı olsun. Köylerimiz sakin, evlatlarımızın hayatından endişe etmiyoruz. daha ne isteriz” diye konuştu.   STAR GAZETESİ - Helin Şahin/Ağrı