MALATYA - Malatya Kayısı Araştırma İstasyon Müdürlüğünde oluşturulan gen bankasında, farklı yörelere ait dut çeşitleri yetiştirilerek meyve türleri koruma altına alınıyor.
Müdürlüğün dut bahçesinde yetiştirilen ağaçlar, bir taraftan incelenme diğer taraftan da tescil işlemlerine tabi tutuluyor.
Dut Genetik Kaynaklarının Toplanması ve Muhafazası Projesi sorumlusu Murat Pala, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dut yetiştiriciliğinin eski çağlardan beri Türkiye'de önemli bir yer tuttuğunu, Anadolu'nun birçok şehrinde dut ağaçlarının tarihi ve kültürel miras olarak görüldüğünü belirtti.
Anadolu'nun her köşesinde dut ağaçlarına rastlamanın mümkün olduğunu anımsatan Pala, "Bu ağaçlar uzun yıllardan beri vatandaşlarımızın, çiftçilerimizin dikip, koruyup, muhafaza ettiği ağaçlardır. Köylümüz ve çiftçimiz hem kendisi için hem de diğer insanların istifade edebilmesi için dut ağacı dikmiş" dedi.
Türkiye'nin dut çeşidi bakımından zengin bir ülke olduğunu vurgulayan Pala, şu bilgileri verdi:
"Türkiye'de yaklaşık 2 milyon 750 bin dut ağacı bulunmakta. Bunun yaklaşık 142 bini ilimizde. Ülkemizde 1960'lı yıllardan itibaren ülkemizdeki meyve genetik kaynaklarının korunması çalışmalarına başlanmış. Bu kapsamda da Malatya'da Kayısı Araştırma İstasyonu Müdürlüğü dut genetik kaynaklarının muhafazasını üstlenmiştir. Ülkemizin farklı illerinden ve yurtdışından getirdiğimiz yaklaşık 75 genetik dutu muhafaza altına almış bulunuyoruz."
Pala, dut gen bankasına iki parsel ayırdıklarının altını çizerek, "Burada dutların hem morfolojik hem de meyvelerin özelliklerini inceleyerek gerekli analiz ve ölçümleri yaparak çeşit karakteristiklerini ortaya çıkarıyoruz. Daha sonra bu parsel içerisinde öne çıkan çeşitleri tescile sunarak çiftçilerimizin ihtiyacını karşılayacağız. Bu amaçla çiftçilerimize, fidan üretimi, aşı kalem verimi gibi diğer faaliyetlerde bulunmaktayız" ifadelerini kullandı.
Oluşturdukları merkezde hem yurtiçinden hem de yurtdışından çok sayıda dut çeşidi getirdiklerini aktaran Pala, bu kapsamda Amasya, Erzincan, Erzurum, Hatay, Mersin, Kastamonu çeşitlerinin yanı sıra Arapgir 11-12, yediveren, lokumlu dut, beyaz ve İstanbul dutu çeşitlerini de yetiştirdiklerini kaydetti.
Yurtdışından da bazı türler getirdiklerini anlatan Pala, "Güney Kore'den Shıp Yeoung ve Kainyone Zuni Gaesshi çeşidi, Japonya'dan He Ya Bai ve Ichınose çeşidi dut meyvelerimiz var. Meyve özelliklerine göre dutların ağırlıkları 2 ila 6 gram geliyor. Lezzetleri de türüne göre değişiyor" diye konuştu.
Murat Pala, farklı dut çeşitlerinin bulunduğu bahçede haziran ayında başlayan hasadın ağustos ayına kadar sürdüğünü, bahçede bulunan bazı dutların ise ipek böcekçiliğine yönelik olarak kullanıldığını ifade etti.
Dutların insanların yaşamında farklı şekillerde kullanılabildiğine işaret eden Pala, vatandaşların dutları genelde taze sofralık, kurutmalık, pekmez, pestil, köme ve sucuk olarak tükettiğini, ayrıca dutların sağlık açısından da çok faydaları bulunduğunu sözlerine ekledi.
