Iğdır'ın Tuzluca ilçesine bağlı Gedikli köyü, Ermeni çetelerince Türklere uygulanan zulüm ve katliamların izlerini taşıyor.
Ermeni çetelerince 1915-1919 döneminde neredeyse köyde yaşayanların tamamının katledildiği Gedikli, Ermenilerin Doğu Anadolu'da Müslüman Türk nüfusuna uyguladığı katliamların en büyük kanıtı durumunda.
Gedikli'de Türk Tarih Kurumunca 2003 yılında yapılan kazı çalışmalarında öldürülerek toplu gömüldükleri tespit edilen 96 kişinin torunları, Ermeni çetelerinin katliamlarını AA muhabirine anlattı.
Gedikli Muhtarı İsmet Kovan, asılsız soykırım iddialarına karşı asıl katliamı yapanların Ermeniler olduğunu ifade ederek, "Onların da bizim gibi bu anıt gibi ellerinde delilleri varsa desinler 'Türkler bizi katlettiler." dedi.
Ermeni çetelerinin oyun ve planlarla bölgede yaşayan Türkleri bir araya topladıklarını, daha sonra toplu olarak öldürdüklerini belirten Kovan, şunları söyledi:
"(Size yiyecek vereceğiz) diyerek köylüleri bir ahıra toplamışlar, eskiden insanlar zaten fakirdi. Ermeniler topluyor bunları ahıra, ahırın önüne iki asker dikiyor. Başka iki asker ise köyün içine düşüp yakaladıklarını birer birer buraya getiriyorlar. Orada hepsini kama ve süngülerle öldürüyorlar. Kadın, çocuk demeden katliam yapıyorlar. Köyün sağı solu demeden nerede görmüşlerse öldürmüşler. Kalanlar, katliamdan kurtulmak için komşu köy Kürt köyü, Şemikan aşireti, onlara haber salıyorlar. Gedikli'ye gelip köyün yarısını onlar kurtarıyor. Yoksa devam edecekler, hiçbir adam kalmayacak şekilde herkesi öldüreceklerdi."
- Şehit anıtı katliamı simgeliyor
Kazı çalışmalarının ardından bulunan 96 kişinin toplu mezar alanına Iğdır Valiliğince yaptırılan Gedikli Şehit Türkler Anıtı, adeta 1919 yılında Ermeni çetelerince yapılan katliamları simgeliyor.
Köylülerin torunlarından 90 yaşındaki Simizer Satı, birçok akrabasının burada öldürüldüğünü, büyük bölümünün ise mezarının hala kayıp olduğunu belirterek, şu değerlendirmede bulundu:
"Burada kazı yaptılar, dedem, ninem, hepsi bu mezara gömülmüş, kazı yaptılar çıkardılar. Ermeniler ne davası görüyor, biz onlarla dava görmeliyiz. Herkesi öldürdüler, köyde kimse kalmadı. Gelip baksınlar, cenazelerimiz meydandaydı. Kayınvalidem bu mezarın bulunduğu yerde ağlıyordu, neden ağladığını sorunca 'Akrabalarım burada yatıyor' diyordu. Kayınvalidemin evi, bu mezara yakındı. Oradan inip Ermeniler ile harp etmişti, hatta birini vurmuştu. Gebe kadınların karnına hançeri sokup karnındaki çocuğu çıkarıp atıyorlardı. Burada kazı yaptılar, öldürülenlerin hepsi Müslüman çıktı. Kucağında çocuk olduğu anlaşılan kadın kemikleri çıktı. Ermeni'nin burada ne işi var, ne hakkı var."
Ermenilerin gerçekleştirdiği saldırıda öldürülen Sait Satı ile yaralı kurtulan Havva Satı'nın oğlu Mecit Satı da "Ermeniler 'Türkler bize katliam yaptı' diyor, katliamın burada olduğunu kendi gözümüzle gördük. Çıkarılan kemikleri ben kendi ellerimle fırçayla temizledim. 17 ülkenin basını buradaydı, çıkardık cenazeleri, beyaz bir bezin üzerine koyduk. İncelemenin ardından tekrar defnettik. Katliamın kanıtı buradadır." dedi.
