Malatya'da, Tohma Çayı üzerinde 1975 yılında yapılan ve günümüzde kapasitesi sıfıra düşen Medik Barajı'na, uygulanan Rubber Dam (şişme savak-lastik baraj) sistemiyle ilave 5 milyon metreküp depolama özelliği kazandırıldı.
Yazıhan ilçesinde 21 bin hektarlık bir alanın sulamasında kullanılan ve üzerinde Tohma HES de bulunan Medik Barajı, ekonomik ömrünü tamamlamak üzereyken Devlet Su İşleri (DSİ) Malatya 92 Şube Müdürlüğü tarafından yeniden elden geçirilerek daha aktif hale getirildi.
Depolama kapasitesi sıfıra düşen baraja, Rubber Dam sistemiyle 3,5 metre yüksekliğinde 25 metre uzunluğunda iki "şişme lastik" yerleştirildi.
Sistemle ilave 5 milyon metre küp depolama özelliği kazandırılan baraja bu özelliğin yanı sıra enerji ve sulamaya da su aktarımı sağlandı.
DSİ tarafından ilk defa barajda kullanılan sistemin aynı şekilde ekonomik ömrünü tamamlamak üzere olan barajlar için de kullanılabilecek.
DSİ 92 Şube Müdürü Yusuf Kenan Karabulut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, depolama özelliğini tamamen kaybeden barajda daha önce suların boşa aktarıldığını söyledi.
- "Türkiye'de ilk defa barajda kullanıldı"
Baraja yeniden depolama özelliği kazandırabilmek amacıyla ihale yaptıklarını ve Türkiye'de yeni olan Rubber Dam sistemini kullanmaya karar verdiklerini dile getiren Karabulut, "Bu sistem Türkiye'de yeni. Sistem özel teşebbüs tarafından birkaç nehir tipi olarak kullanılmıştı. Biz burada Rubber Dam'ı baraj dolu savağında denedik ve başarılı olduk. Rubber Dam, şişme baraj. Bu sistem, kauçuk lastiğin balon sistemine dönüştürülerek sulu veya havalı şekilde depolanmasını sağlıyor. Türkiye'de yeni bir uygulama ancak bunun artacağını düşünüyoruz. Lastikten balon yaparak suyu arkasına depoladığımız sistem. Sistemi Türkiye'de ilk defa Medik Barajı'nda uygulandı ve son derece başarılı sonuçlar aldık. Sistemin eski kapaklı sistemlere göre avantajlarını ve dezavantajlarını tespit etmeyi amaçladık. Hızlı kurulabilmesi ve işletmesinin kolaylığından dolayı eski kapaklı sisteme göre tercih edilebilirliğini gördük" ifadelerini kullandı.
- "Kurak dönemde büyük ihtiyacı karşılayacak"
Karabulut, daha önce büyük tonajlarda demir kullanarak kapaklar kullanıldığını ancak Rubber Dam sistemiyle bunu basite indirgediklerini anlattı.
Rubber Dam şişirme botu kullanılarak su seviyesinin daha yüksek kotlara ulaştırıldığı Medik Barajı'nda Yazıhan ve Şahnahan Bölgesine eskiye nazaran daha çok sulama suyu takviyesi yapılmış olacağını belirten Karabulut, "Kurak periyotta bu durum bizim için çok büyük ihtiyacımızı karşılıyor. Sistemle yaklaşık 21 bin hektar arazinin sulandığı alana 5 milyon ilave su sağlamış olduk" diye konuştu.
Karabulut, sistemin bundan sonraki projelerde de rahatlıkla uygulanabileceğini kaydetti.
