Enerji İçeceğinin Kullanım Talimatı Nelerdir?
Ürünlerin etiketinde uyarı başlığı altında, tüketici tarafından kolaylıkla görülebilecek şekilde şu ifade yer almalıdır; “Alkol ile karıştırılarak veya beraber tüketilmemelidir. Çocuklar, 18 yaş altı kişiler, yaşlılar, diyabetikler, yüksek tansiyonu olanlar, gebe ve emzikli kadınlar, metabolik hastalığı olanlar, böbrek yetmezliği olanlar ile kafeine hassas kişiler için tavsiye edilmez. Sporcu içeceği değildir, yoğun fiziksel aktivite öncesinde, sırasında veya sonrasında tüketilmemelidir. Günlük 500 ml’den fazla tüketilmesi tavsiye edilmez.”
Sporcu İçeceği Nedir ve Enerji İçecekleri ile Farklılıkları Nelerdir?
Sporcu içecekleri; farklı tipte karbonhidratlar (sükroz, fruktoz, glikoz polimerleri, glikoz); renklendirici ve elektrolitlerden oluşmaktadır. Bunlar %6-8 oranında glikoz, sükroz içerirse vücutta su kadar hızlı emilmenin yanı sıra, çalışan kaslara enerji de sağlamaktadır. Karbonhidrat oranı %6-10 arasında olanlar hızlı emilip kana çabuk karıştığından, aktivite anında kullanılmaları önerilmektedir (Karakuş, 2014).
Spor içecekleri;
• %6-8 oranında karbonhidrat, 10-20 mmol/L sodyum, 3-5 mmol/L potasyum içermektedir.
• Sıvı ve karbonhidrat kaybını karşıladığı için, performansı ortalama %12 artırmaktadır.
• Kafein içermemektedir.
• 50kkal/250 cc içermektedir.
Antrenman ve müsabaka öncesi/sırası/sonrası için en ideal sıvı özelliğini taşımaktadır.
Enerji içecekleri;
• Karbonhidrat, taurin, glukoronolakton, yüksek oranda kafein içermektedir.
• Kafein, ergenlik döneminde metabolizmayı yavaşlattığı ve büyüme hormonu ile etkileştiği için risk taşımaktadır.
• İçerdiği kafeinden dolayı diüretiktir. Yani bir sporcunun ihtiyacı olan, kaybettiği sıvıyı yerine koymak yerine tam aksine sıvı kaybına neden olmaktadır.
• Ayrıca spor içeceklerine göre kalori miktarı fazladır (Ortalama 140kkal/250 cc)
Kimler enerji içeceklerinden kaçınmalı?
Çocuklar
Enerji içeceklerinin sağlığa zararlı olduğuna dair yeterli kanıt bulunmasa da, çocuk ve gençlerin bu içeceklere dikkat etmesinde fayda var. Araştırmalara göre, enerji içeceği tüketen çocuk ve gençler uykusuzluk, yatağını ıslatma ve anksiyete gibi problemlerle karşı karşıya kalabiliyor. Günde iki ya da daha fazla enerji içeceği içen çocuklar sinirli, endişeli ve gergin olabiliyorlar.
Çocuğunuzun enerji içeceği içip içmemesine karar verirken, şu faktörleri göz önünde bulundurun:
Çocuğunuz bir fincan koyu kahve içse içiniz rahat olur mu? Çoğu enerji içeceği, koyu bir fincan kahveye eş değer veya kolalı bir içecektekinin iki katı kadar kafein içeriyor.
Çocuğunuzun ne kadar şeker tükettiği sizin için önemli mi? Bazı enerji içecekleri bol miktarda şeker içeriyor (her 250 ml için 5 çay kaşığı kadar)
İçecek çocuğunuzun sağlığı için yararlı mı, yoksa tehlike taşıyor mu? Enerji içeceklerinin besleyiciliği neredeyse sıfıra denk.
Bazı enerji içeceklerinde doğal vitamin ve mineraller bulunduğu iddia ediliyor ama bunlar taze meyve ve sebze yiyerek zaten alınabilir.
Çocuğunuz kaç yaşında? Kafeinin sağlığa olan etkileri hakkında pek az şey biliniyor. Bu nedenle 10 yaş altı çocuklara kafein içeren içecekler, özellikle de enerji içecekleri vermek sakıncalı olabilir. Daha büyük çocuklar ve gençler de dikkatli davranmalı. İnsan beyni 16 yaşına kadar (bazıları bunun 21 de olduğunu iddia ediyor) gelişmeye devam ediyor. Kafeinin gelişme halindeki beyni etkilediği biliniyor ama bu etkinin olumlu ya da olumsuz olduğuna dair bir bilgi yok.
Hamile kadınlar
Hamile kadınlara enerji içeceklerinden uzak durmaları öneriliyor; özellikle de gebeliğin ilk üç ayında. Bunun nedeni fazla dozda kafeinin düşük, zor doğum ve kilosu normalden az bebek doğurma risklerini arttırması.
Alkol tüketenler
Enerji içecekleri ile alkol karışımının sonuçları henüz tam olarak bilinmiyor. Geçmişte enerji içeceği ve alkol karışımı içerek ölenler olsa da, enerji içeceklerinin alkolle kullanıldığından ölüme sebebiyet verdiği kanıtlanamadı. Öte yandan böyle bir riskin varlığı da bu karışımdan uzak durmak için yeterli olsa gerek.
Aktif sporcular
Gatorade gibi egzersiz sırasında kaybedilen su ve mineralleri takviye sporcu içeceklerinin aksine, kafein içeren enerji içecekleri susuzluğa sebep olabilir. Susuzluk ve egzersiz kombinasyonu ise tehlikeli bir kombinasyondur. Ayrıca pek çok ülkede insanlar, ağır bir idmandan sonra enerji içeceği içmemeleri konusunda uyarılıyorlar, bazı ülkelerde ise satışları bile yasak.
Diyet yapanlar
Enerji içecekleri içerdikleri yüksek miktardaki şekerle de dikkat çekiyor. Eğer kilo vermeye çalışıyorsanız, şekerden uzak durmanız gerekir. Bu durumda enerji içeceklerinden de uzak durmalısınız.
Diğerleri
– Kalp hastalığı olanlar
– Kafeine duyarlı olanlar
Bu içeceklerinden etiketlerinde günde 2-5 kutu arası içilmeleri ve bu sırının aşılmaması gerektiğine dair etiketler bulunuyor. Oysa bu etiketler kafa karıştırıcı olabiliyor; çünkü insanlar etkisini görebilmek için bahsedilen maksimum miktarda tüketmeleri gerektiğini düşünebiliyorlar.
