Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK) ve Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women), bütçe süreçlerinin toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla yapılandırılması hedefiyle milletvekilleri, ilgili birimlerin başkan ve başkan yardımcıları ile yasama uzmanlarına yönelik "Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme" toplantıları düzenledi. Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme, merkezi yönetimlerin bütçeleme çalışmalarında kadın-erkek eşitliğini gözetmelerini hedefliyor.
KEFEK, UN Women ve Parlamentolar Arası Birlik (IPU) ortaklığında, İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı (SIDA) desteğiyle yürütülen "Türkiye'de Siyasi Liderlikte ve Siyasi Katılımda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Projesi" kapsamında, Meclis'te toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme (TCDB) toplantıları düzenlendi. 9- 10 Haziran tarihlerinde 2 gün süren bilgilendirme toplantılarına, KEFEK ile Plan ve Bütçe Komisyonunun milletvekilleri, yasama uzmanları ve ilgili birimlerin başkan ve başkan yardımcıları katıldı.
BÜTÇELEME TÜM PLAN VE POLİTİKALARA DAHİL EDİLMELİ
KEFEK Başkanı Kocaeli Milletvekili Radiye Sezer Katırcıoğlu, "Cinsiyet adaletsizliğinin hala var olması, kaynakların kadınlar ve erkekler arasında adilce dağıtılması meselesini önemli bir politika hedefi haline getirmektedir. Devletler politikalarına temel oluşturan bütçelerini yaparken o ülkedeki kadın erkek arasındaki her türlü adaletsizlik makasını açıp açmadıklarını kontrol etmelidir" dedi.
Cinsiyete duyarlı olmayan kamusal hizmet politikalarının gelişmiş ülkelerde terk edildiğine, kadın ve erkeklerin ihtiyaçlarını göz önüne alarak politikaların oluşturulduğuna dikkat çeken Katırcıoğlu, "Cinsiyet duyarlı bütçeleme anlayışını, tüm ana plan ve politikalara dahil etmemiz, yerelde ve merkezde sürekli olarak göz önünde bulundurmamız gerekir" diye konuştu.
ORTAK ALT KOMİSYON KURULMA ÖNERİSİ
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Alev Dedegil de bütçelemenin kadını güçlendirmenin ve var olan eşitsizlikleri azaltmanın önemli bir aracı olduğunu belirterek, "Mevcut bütçelere adalet ve eşitlik bakış açısının kazandırılması, eşitsizlik alanlarının giderilmesi için gerekli kaynağa bütçede yer verilmesi gerekir" dedi.
Dedegil ayrıca, toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme ile ilgili çalışma yapılması için KEFEK ile Plan ve Bütçe Komisyonu'dan oluşan karma bir alt komisyon kurulmasını önerdi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Süreyya Sadi Bilgiç ise toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemede kadın ve erkeklerin önceliklerine göre bütçe tahsisi yapılması gerektiğini vurgulayarak, "Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme, kamu harcamalarında öncelik sıralaması yapılmasını sağlayarak kadınları görünür kılar. Bütçelemede kadın erkek fırsat eşitliğinin sağlanması önem taşımaktadır" dedi.
EŞİTLİK BÜTÇELEME İLE BAŞLAR
UN Women Proje Yöneticisi Neşe Çakır da toplumsal cinsiyete duyarlı bütçelemenin toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının önemli bir aracı olduğunu belirterek şunları söyledi:
"Toplumsal cinsiyet eşitliği, bütçelemeden başlar. Bütçelemeden sorumlu birimlerin ve yasa koyucuların, bütçelemede cinsiyete duyarlı olmaları ve kadın-erkek eşitliğini gözetmeleri, toplumsal cinsiyet eşitliği taahhütlerini yerine getirmeleri açısından önem taşımaktadır. Toplumsal cinsiyete duyarlı bütçeleme ile kurumlar bütçelerini hazırlarken, kamu hizmetlerinden faydalanan kesimleri cinsiyet eşitliği yaklaşımıyla analiz edebilir ve kadınların güçlenmesi için gerekli adımları atabilir. Kadınların güçlenmesine destek olarak, daha çok kadının karar alma mekanizmalarında yer almasını sağlayabiliriz."
Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, merkezi ve yerel yönetimlerin, kamu hizmetlerinde kadınların ve erkeklerin ihtiyaçları ve haklarını dikkate alarak bütçe sürecinin yapılandırılmasını kapsıyor. Kamu harcamalarında önceliklerin toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla yeniden düzenlenmesini amaçlayan TCDB, daha etkili politikalar üretilmesini, farklılaşan ihtiyaçlara ve önceliklere göre daha duyarlı planlar hazırlanmasını ve etkili sonuçlar elde etmek amacıyla cinsiyete duyarlı bütçeler oluşturulmasını hedefliyor.
