Atatürk Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi akademisyenleri, Türkiye'de birçok kentin yaşadığı hava kirliliğinin çözümü için, ilk olarak Erzurum için modelledikleri "ekolojik hava koridorları" oluşturulmasını önerdi.
Atatürk Üniversitesi (AÜ) Mimarlık ve Tasarım Fakültesi'nin, Erzurum Valiliği ve Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) işbirliğiyle hava kirliliği sorununun önlenmesi için Ekolojik Hava Koridorları Projesi hazırlandı.
Proje ekibinden AÜ Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevgi Yılmaz, projenin, Erzurum'da kış aylarında yoğun olarak yaşanan hava kirliliğinin önlenmesi için Vali Ahmet Altıparmak'ın fikir senaryosu üretilmesi isteğinden ortaya çıktığını söyledi.
KUDAKA'nın da destek verdiği çalışmada, Erzurum'da yaşanan hava kirliliği ve buna karşın çözüm önerileri üzerinde durduklarını belirten Yılmaz, ekip olarak ilk önce hava kirliliğinin nedenlerinin tespitiyle işe başladıklarını anlattı.
Yılmaz, sadece Erzurum'un değil Türkiye'de başta büyükşehirler olmak üzere pek çok kentin yaşadığı sorunun çözümünde ise mimarlık ve tasarımla ilgilenen akademisyenler olarak doğal çözüm yolları üzerinde durduklarını ifade ederek, şunları kaydetti:
"Erzurum'da biz bu soruna ekolojik temelli senaryolar üretmeyi amaçladık. Bu nedenle de ekip olarak önce alanın analizlerini yaptık. Bunları yaparken de ekolojik olmasına ve ürettiğimiz senaryoların da uygulanabilir olmasına özen gösterdik. Şehrin özellikle kentsel dönüşümüne uygun olmasına dikkat ettik. Bu yapmış olduğumuz projenin sonuç ürünlerini orada görebilmek, uygulamaya geçmesi bizim için önemliydi."
- "Zaten kısıtlı olan rüzgar kent içine giremiyordu"
Proje yürütücüsü Yrd. Doç. Dr. Doğan Dursun da Erzurum'da rüzgar verilerinin özellikle kış aylarında çok sınırlı olduğuna işaret etti.
Zaten kısıtlı olan rüzgarın, çarpık yapılaşma nedeniyle kent içlerine giremediğini, bunun da kirlilik yaratan maddelerin atmosferde dağılmasını engellediğini anlatan Dursun, "Biz de bu noktadan hareketle rüzgarı kentin içerisine sokacak şekilde bazı binaların yıkılması gerektiğini, bazı alanlarda da boşlukların oluşturulması gerektiğini düşündük. Bu şekilde var olan rüzgar, kentin içerisine girebilecek ve bir havalandırma imkanı sunacak" diye konuştu.
- Kentte 3 hava koridoruyla deşarj sağlanabilecek
Dursun, kentte buna göre hava kirliliğinin yoğunlaştığı 3 ana hat belirlediklerini ve projede bu hatlarda "ekolojik hava koridorları" oluşturularak, kentte birikmiş kirli havayı deşarj etmeyi öngördüklerini belirterek, "Bunun dışında bu koridorların olduğu alanlarda, yeşil düzenlemelerle havadaki kirli partikül maddelerini ağaçlarla tutacağız ve havanın temizliği konusunda da ayrı bir çözüm üretmiş olacağız. Bu alanlar filtre görevi görecek" dedi.
Projenin handikabının ise son derece soğuk bir iklime sahip kentte hava akımının artırılmasının, yani rüzgarın önünün açılmasının soğuğun etkisini artırmak olacağını dile getiren Dursun, bunu engellemek için de hava koridorlarının çeşitli yerlerinde, kırılma noktaları oluşturarak, rüzgarın hızını düşürerek bu etkiyi azaltmayı planladıklarını sözlerine ekledi.
